Bülten 25

Günümüzde iki tip meslek grubundan söz edilir hep; beyaz yakalılar ve mavi yakalılar diye. Malumunuz masa başı işi diye tarifleyeceğimiz iş grubundakiler beyaz yakalılar olarak, fiziki biçimde sahada bedeniyle çalışanlar ise mavi yakalılar diye tarif ediliyor. Şimdi yeni bir grubu daha yaygın olarak görmeye başlayacağımız dönemin hemen kapı önündeyiz: Metal yakalılar.. Evet şu an düşünsel bazda yapay zeka (yazıda ara ara AI diye yapay zekayı ifade edeceğim) araçları çok şeyi yapmaya başladı ve beyaz yakalılar ilk olarak topun ağzında diyebiliriz. Akabinde ise mavi yakalılar bu “disruptive technology” yani “yıkıcı teknoloji” denilen devrimin etkilerini hissedecekler. Ama daha var, belki 10-15 yıl. Lakin tüm sektörler için değil. Yıkıcı devrimlerin beşincisi olarak bu AI dönemi ifade ediliyor.  

Hemen önümüzdeki süreç için şu örneği verelim, evinizdeki bir tesisat hatası için yapay zeka teknolojisi arızanın yerini ve tamirat biçimini söyleyecek ama tamiratın kendisini yine bir tesisat ustası yapacak. Ama onlar da ilerde metal yakalılar diye adlandıracağımız “insansı robotlara” yerini bırakacak. Peki insan nasıl konumlanacak bu devrimlerden sonra? Daha önceki zamanlarda yaşanan sanayi devriminin bir yenisini canlı canlı yaşıyoruz 2023 yılından beri. Kartlar yeniden dağıtılacak ve herkesin konumunu yeniden seçmesi gerekecek. Bu tarif ettiğim metal yakalılar döneminden herkes nasibini alacak çünkü Andrew Ng’nin birkaç yıl önceden ifade ettiği muhteşem öngörüyle (kendisi yapay zeka alanının Guru’larından, Stanford Üniversitesinde akademisyen) “bundan 100 yıl önce nasıl elektrik herşeyi kendine dönüştürdü ise önümüzdeki dönemde yapay zekanın dönüştürmeyeceği hiçbir alan kalmayacak”. Hızla gidiyoruz ve hatta yaşıyoruz bu dönemi. Hemen hemen her meslek grubu belli bir dönem içerisinde bu etkiye göre değişecek. Belki en uzakta ihtimal görebileceğiniz cerrahi alanlar bile bunun içerisindedir. Birkaç gün önce yurtdışından bir ülkede araştırmacılar diş için kanal tedavisini AI ile gerçekleştiren mini robotların ilk sürümlerini paylaştılar. Hadi canım, bu iş ne ara buraya geldi diyorsunuz belki de. Benden söylemesi çok daha fazlasına hazır olun.  Yapay zeka alanındaki “keşif ve piyasaya sürülme çevrimi” hızı artık haftalar seviyesinde olan bir hızda ilerliyor. İnanılmaz bir değişim ve dönüşüm. 

Peki bize düşen nedir bu dönemde? Cevap net: Öğrenmeyi öğrenme. Bu dönemde mutlaka yapay zeka okuryazarlığı gayreti içinde olmak gerekiyor. Başlangıç noktası olarak işin içinde olmayı ve kalabilmeyi sağlamak esas maksat olmalı. Eğitimin artık binalarda olmayacağı, öğretmenlerin daha farklı bir role bürüneceği bir döneme geldik. Geliyoruz bile demedim, çünkü gerçekten de geldik. İşte bu noktada dönüşümü gerçekleştirmek asıl mesele. Aksi halde tıpkı önceki yıkıcı devrimlerde olduğu gibi çağı yeterince okuyamayanlar yok olup gidecekler. Kodak markasının hikayesini okumanızı veya izlemenizi tavsiye ederim. 2000 li yıllara kadar milyar dolarlık ciroları ve sektörün %90 ını elinde tutan firma nasıl iflas etti. Özeti şu: Çağı okuyamamak.

Bu yeni dönemin anahtarları nedir derseniz, girişimciliğin çok önemli olacağı ve bireysel ihtiyaçlara çözümler getiren uygulamaların revaçta olacağı bir dönem diyebilirim. ChatGPT yi tüm dünyaya kazandıran OpenAI firmasının CEO’su Sam Altman ne diyor bakınız: “ Artık 1 kişiyle kurulan 1 milyar dolarlık şirketler geliyor”. Yeni bir bilgisayarınız, internetiniz ve güzel bir fikriniz varsa bu potansiyele sahipsiniz demektir. Girişimcilikte dikkat edilecek önemli nokta ihtiyaç tespitidir. Düşündüğümüz fikrin geçerliliği için şu soruyu kendimize sormalıyız: “must have” mi? Yani bu ihtiyaç “ölümüne ihtiyaç mı”. Eğer cevabı evet ise; bu fikrin arkasından gidip adım atabilirim demektir. 

Yapay zeka alanı için korkarak değil güvenle ve merakla işin işine girmeliyiz. Daha emekleme aşamasında birçok insan. Bu alanda geç kalınmış bir durum yok. Yapay zeka okuryazarlığının kapsamını hem bu tarz metinler okumak hem de video okuryazarlığı ile birleştirip belki bu alanda temel eğitimler alarak başlayabilirsiniz. Bu başlangıç müthiş bir başlangıç olacaktır emin olun. 

Sonraki yazılarımda eğitim alanında yaşanacak AI dönüşümünün çerçevesini ele alacağım..

Görüşmek üzere…